ხელისუფლება კვლავ აგრძელებს ჩარევას საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირის საქმიანობაში. ამ საკითხთან დაკავშირებით სპმთპ-ის ვიცე პრეზიდენტმა, მაია ლიპარტელიანმა, 10 ივნისს 11 საათზე პრესკონფერენცია გამართა საქართველოს პროფკავშირების გაერთიანებაში.
სპმთპ-ის ვიცე-პრეზიდენტის, მაია ლიპარტელიანის განცხადებით, სამწუხაროდ, განათლების და მეცნიერების სამინისტროს მხრიდან პერმანენტულად ხდება პროფკავშირის საქმიანობაში უხეში ჩარევები, ნაცვლად იმისა, რომ რეალური ნაბიჯები გადმოიდგას სოციალური პარტნიორობის დასაწყებად.
ამჟამად ძალიან ღიად და აშკარად ჰქონდა ადგილი სამინისტროს უკანონო ქმედებებს. მინისტრმა 8 ივნისს რესურსცენტრების ხელმძღვანელთა თათბირზე მათ მკაცრი დირექტივები მისცა, რომ პროფკავშირის საწევროები არ გადარიცხონ.
მაია ლიპარტელიანის განცხადებით, ასეთი დირექტივები, ბუნებრივია, მინისტრის ოფიციალური ბრძანებით არ ხდება და მხოლოდ ზეპირი გაფრთხილებებია. თუმცა, ამ დირექტივის დაუცველობის შემთხვევაში, რესურს-ცენტრების ხელმძღვანელებს და დირექტორებს სამსახურიდან დათხოვნა ემუქრებათ. ამის შესახებ ჩვენ რაიონული ორგანიზაციების თავმჯდომარეებმა გვაცნობეს, რომელთაც ადგილებზე შეექმნათ პრობლემები დირექტორებთან, ხელშეკრულებების გაფორმებასა და საწევროების გადმორიცხვებთან დაკავშირებით.
აღსანიშნავია ისიც, რომ ამავე თათბირზე მინისტრმა მოითხოვა, რომ უახლოეს პერიოდში ნაკლები სასწავლო დატვირთვის მქონე და პენსიონერი პედაგოგები სამსახურიდან უნდა გათავისუფლდნენ. ასეთი მასწავლებელი კი ათასობითაა. სწორედ ამიტომ, განათლების სამინისტრო ცდილობს, მაქსიმალურად შეავიწროვოს, ფინანსური დარტყმა მიაყენოს ყველაზე აქტიურ უფლებადამცველ ორგანიზაციას და მოგვისპოს მასწავლებელთა დაცვის შესაძლებლობა. ესაა ღია და აშკარა ბრძოლის გამოცხადება და პროფკავშირის ძირგამომთხრელი საქმიანობა. ბუნებრივია, ჩვენ ასეთ ქმედებებს მაქსიმალურად დავუპირისპირებთ სამართლებრივ ბერკეტებს. ამიტომ, კიდევ ერთხელ შევახსენებთ განათლების და მეცნიერების სამინისტროს, რომ ის ვალდებულია, შეასრულოს უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილება და გააფორმოს კოლექტიური ხელშეკრულება საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალ პროფკავშირთან. თუმცა, ამის მიუხედავად, ჩვენ მზად ვართ, ხელშეკრულების თავისუფლების პრინციპიდან გამომდინარე, გავაფორმოთ ხელშეკრულებები სკოლის დირექტორებთან. წინააღმდეგ შემთხვევაში, პასუხისმგებლობა ეკისრება სამინისტროს და არა - დირექტორებს და რესურს-ცენტრების ხელმძღვანელებს.
,***
საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირის ბრალდებებს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი დიმიტრი შაშკინი გამოეხმაურა და სპეციალური განცხადება გაავრცელა.
დიმიტრი შაშკინი: „10 ივნისს საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალმა პროფკავშირმა გაავრცელა ცრუ ინფორმაცია, რომ განათლების და მეცნიერების სამინისტრო უხეშად ერევა პროფკავშირის საქმიანობაში. ამასთან დაკავშირებით, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო სრული პასუხისმგებლობით აცხადებს, რომ აღნიშნული ბრალდება არ შეესაბამება სიმართლეს და პროფკავშირების საქმიანობაში სამინისტროს მხრიდან არანაირ ჩარევას არ ჰქონია ადგილი.
საქართველოს კანონმდებლობის მიხედვით, იმისთვის, რომ სკოლის ადმინისტრაციამ მასწავლებლის ხელფასიდან რომელიმე პროფკავშირს გადაურიცხოს საწევრო გადასახადი, უნდა არსებობდეს მასწავლებლის წერილობითი თანხმობა და სკოლასა და პროფკავშირს შორის გაფორმებული ხელშეკრულება. აქედან გამომდინარე, ნებისმიერი გადარიცხვა, რომელიც ხორციელდება აღნიშნული მოთხოვნების დაცვის გარეშე, წარმოადგენს კანონის უხეშ დარღვევას. ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრომ მიმართა სკოლებსა და პროფკავშირებს, კანონმდებლობასთან შესაბამისობაში მოიყვანონ არსებული პრაქტიკა.
ამჟამად საქართველოში მოქმედებს 10-ზე მეტი პროფკავშირი, რომლებიც, გარდა საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირისა, პასუხისმგებლობით მოეკიდნენ კანონის მოთხოვნებს და დაიწყეს კანონით გათვალისწინებული პროცედურების გავლა. სამწუხაროდ, საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირი, ნაცვლად კანონის მოთხოვნების შესრულებისა და შრომითი ურთიერთობების მოწესრიგებისა, ავრცელებს ყოვლად აბსურდულ ინფორმაციას და უსაფუძვლო ბრალს სდებს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს.
განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო კიდევ ერთხელ აცხადებს, რომ კანონის უზენაესობა არის სახელმწიფოებრიობის ფუნდამენტური ღირებულება და უმთავრესი პრიორიტეტი. სწორედ ამ მიზნით, სამინისტრო ძალისხმევას არ დაიშურებს მასწავლებელთა უფლებებისა და ინტერესების დასაცავად.“
***
მინისტრის აღნიშნულ განცხადებასთან დაკავშირებით საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირის ვიცე-პრეზიდენტმა მაია ლიპარტელიანმა კი ასეთი კომენტარი გააკეთა:
მაია ლიპარტელიანი: პირველ რიგში, მინდა ვთქვა, ჩვენი ინფორმაცია ცრუ რომ არ არის, ამას ადასტურებს ის ფაქტი, რომ შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციაში 8 ივნისს განიხილებოდა სწორედ საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირის საქმიანობაში ჩარევის ფაქტები და მაშინ მინისტრის ლოგიკით გამოდის,რომ ჩვენ კი არ მოვიტყუეთ, შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციაც იტყუება, რომ ცრუ ინფორმაციებს იხილავს ამერიკის, ევროკავშირის, საფრანგეთის და სხვა ყველა ცივილიზებული სამყაროს წარმომადგენლობა, რომლებმაც მხარი დაუჭირეს და დადასტურებულად ცნეს პროფესიული კავშირის დევნის ფაქტები. ამ განხილვას ჟენევაში ესწრებოდნენ სპმთპ-ის პრეზიდენტი მანანა ღურჭუმალიძე და პროფკავშირების გაერთიანების თავმჯდომარე ირაკლი პეტრიაშვილი. დღედღეზე გამოქვეყნდება შრომის საერთაშორისო ორგანიზაციის რეზოლუცია საქართველოს მიმართ და იქ წავიკითხავთ, ცრუ ინფორმაციებს ვინ ავრცელებს.
სამწუხაროდ, განათლებისა და მეცნიერების მინისტრი თავად ცრუობს და შეცდომაში შეჰყავს საზოგადოება, როცა ამბობს, რომ ხელშეკრულებები სკოლებთან უნდა იყოს გაფორმებულიო. კოლექტიური ხელშეკრულების გაფორმების ვალდებულება, კანონის თანახმად, აქვს სამინისტროს და ასეთი ხელშეკრულება არსებობს კიდეც, რომელიც ძალაშია ახალი ხელშეკრულების გაფორმებამდე. საწევრო ანარიცხების პროფესიული კავშირების ანგარიშზე გადარიცხვასთან დაკავშირებით, „პროფესიული კავშირების შესახებ“ კანონის 25-ე მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, დამსაქმებელს ეკისრება ვალდებულება საწევრო ანარიცხების გადარიცხვის თაობაზე. ასევე, საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსა და საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალ პროფკავშირს შორის გაფორმებული დარგობრივი კოლექტიური შეთანხმების 4.13 მუხლის თანახმად, (გაფორმებულია 1998 წლის 22 აპრილს და დღემდე ძალაშია) საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო „ავალდებულებს განათლების სისტემის სასწავლო დაწესებულებების ადმინისტრაციებს, პროფესიული კავშირის წევრი, განათლების მუშაკების ხელფასიდან ყოველთვიურად გადარიცხონ საწევრო შენატანები საქართველოს განათლების მუშაკთა პროფესიული კავშირის ანგარიშზე“. ამასთან, აღნიშნული შეთანხმების 2.1 მუხლის თანახმად, „შეთანხმება ძალაშია შემდეგი შეთანხმების დადებამდე“.
რაც შეეხება ახალი შეთანხმების დადების საკითხს: საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალმა პროფკავშირმა ახალი კოლექტიური შეთანხმების დადების მიზნით მიმართა საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს, რადგანაც კოლექტიური ხელშეკრულებით გასათვალისწინებელი საკითხების გადაწყვეტის კომპეტენცია აქვს სწორედ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს და არა - კონკრეტული სკოლის დირექტორს. საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრმა აღნიშული მოლაპარაკების წარმოებაზე 2006 წლის 7 აპრილს (წერილი ?01-16-06/4948) უარი განაცხადა იმ საფუძვლით, რომ სამინისტრო არ იყო დამსაქმებელი საჯარო სკოლაში დასაქმებული პირებისათვის. სამინისტროს წერილობითი უარი გასაჩივრდა სასამართლოში და კანონიერ ძალაში შესულია თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2007 წლის 20 თებერვლის გადაწყვეტილება, რომლის მიხედვითაც საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო „ზოგადი განათლების შესახებ კანონის“ საფუძველზე ცნობილი იქნა დამსაქმებლად და დაევალა საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალ პროფკავშირთან კოლექტიური მოლაპარაკება დარგობრივი შეთანხმების დადების მიზნით. რადგან ჩვენგან დამოუკიდებელი მიზეზების გამო ვერ მივაღწიეთ სამინისტროსთან კოლექტიური მოლაპარაკების წარმოებას და კოლექტიური შეთანხმების გაფორმებას, მიუხედავად იმისა, რომ ამ მოთხოვნით სამინისტროს მივმართავთ 2006 წლიდან, 2010 წლის 13 იანვარს თბილისის საქალაქო სასამართლომ გასცა სააღსრულებო ფურცელი და დასახელებულ საქმეზე მიმდინარეობს კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო გადაწყვეტილების იძულებითი აღსრულება. აღნიშნულიდან გამომდინარე, ცალსახაა, რომ კოლექტიური ხელშეკრულების მხარე არის განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო და არა საჯარო სკოლის დირექტორი. ამის მიუხედავად, რადგანაც მოქმედი კანონმდებლობით ხელშეკრულების დადება არის ორმხრივი ან მრავალმხრივი ნების გამოხატვა, ჩვენ მზად ვართ, საჯარო სკოლის დირექტორებთან გაფორმდეს კოლექტიური ხელშეკრულება.
საქართველოს კონსტიტუციის 26-ე მუხლით გარანტირებულია გაერთიანების თავისუფლება. საქართველოს პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირის ყველა პირველად ორგანიზაციაში დარეგისტრირებულია წევრთა განცხადებები, რომლის მიხედვითაც მათ გამოხატეს სპმთპ-ში გაერთიანების ნება და ამა თუ იმ დაწესებულების ადმინისტრაცია, ზემოხსენებული საკანონმდებლო ნორმების საფუძველზე, ვალდებულია, უზრუნველყოს საწევრო ანარიცხების გადარიცხვა სპმთპ-ის ანგარიშზე.
წერილში მითითებული საკანონმდებლო ნორმები ცხადყოფს, რომ საწევრო ანარიცხების გადარიცხვის ვალდებულება მხოლოდ პროფესიული კავშირის (და არა ყველა არასამთავრობო ორგანიზაციისთვის) მიმართ ეკისრება დამსაქმებელს, რაც სახელმწიფოს მიერ ნაკისრი ვალდებულების - ხელი შეუწყოს პროფესიული კავშირების საქმიანობას, რეალიზაციაა.
მინისტრი საუბრობს, რომ 10-ზე მეტი პროფკავშირი არსებობსო... უკაცრავად, რომელ პროფკავშირებზე საუბრობს,რომელ ორგანიზაციებს ახსენებს პროფკავშირად - რომელიც სამინისტროს ხელშეწყობით არის დაფუძნებული, სამი ადამიანის მიერ? რომლებიც გაახმოვანებენ ზუსტად მის პოზიციას? აქაც ფიქსირდება მინისტრის კომენტარიდან, რომ პედაგოგთა პროფკავშირის გარდა, ყველა პასუხისმგებლობით მოეკიდა. მინისტრის ეს განცხადება კიდევ ერთხელ ადასტურებს ჩემს პოზიციას, რომ ის ორგანიზაციები შექმნილია სამინისტროს „გასაპიარებლად“, სამინისტროს პოზიციის დასაცავდ,ეს არის მათი ჯიბის პროფესიული კავშირები, რომელსაც ყვითელი პროფკავშირები ჰქვია მთელს მსოფლიოში და აი, ამასთან დაკავშირებულ თემას იხილავს შრომის საერთაშორისო ორგანიზაცია. საქართველოში არის მხოლოდ სამი პროფესიული კავშირი, ეს არის პედაგოგთა და მეცნიერთა თავისუფალი პროფკავშირი,ეს არის „ერთობა“,რომელიც ასევე საერთაშორისო განათლების წევრია და „იმედი“, არის ერთ-ერთი სკოლის ბაზაზე არსებული პროფესიული კავშირი. სხვა პროფესიული კავშირები ჩვენს ქვეყანაში არ არის. ისინი არიან ჩვეულებრივი არასამთავრობო ორგანიზაციები და მინისტრის ეს განცხადება, რომ 10-ზე მეტი პროფკავშირი არსებობს და ყველა ორგანიზაციას, ვისაც მოესურვება, პროფესიულ კავშირს უწოდებს, ესეც ერთ-ერთი დადასტურებაა პროფესიული კავშირების საქმიანობაში ჩარევის. რაც შეეხება კანონმდებლობის დაცვას, ძალიან კარგად ვიცით კანონის უზენაესობა, ამიტომაც ვითხოვთ კანონიერ ძალაში შესული სასამართლო გადაწყვეტილების შესრულებას.
შორენა ტყეშელაშვილი