როგორც დოჩანაშვილი იტყოდა: „ყოველი ნორმალური მოთხრობის წაკითხვის შემდეგ, ხდები ოდნავ უკეთესი, ვიდრე ხარ და უფრო ჭკვიანი, ვიდრე იყავი“. მართალია, - კარგი წიგნი არასდროს ტოვებს მკითხველს ისეთს, როგორიც მის წაკითხვამდე იყო, მაგრამ კითხულობენ კი დღეს?
საკმაოდ გავრცელებულ მოსაზრებაში: „კომპიუტერის საუკუნეში წიგნი ვიღას აინტერესებს, ახალგაზრდებს ხომ კომპიუტერის მეტი არაფერი უნდათ“, - ეჭვი მაშინ შევიტანე, ინტერნეტ-სივრცეში მე და 16 წლის ნოდარ დვალიშვილს „საერთო სიყვარული“ - რიუნესკო აკუტაგავა რომ აღმოგვაჩნდა. საუბარიც საკმაოდ საინტერესოდ შედგა.
ვაღიარე, რომ მის ასაკში აკუტაგავას შესახებ გაგონილიც არ მქონდა და დავინტერესდი, რა სახის ლიტერატურას ანიჭებდა უპირატესობას? გურამ დოჩანაშვილი, გრიგოლ რობაქიძე, ოთარ ჭილაძე, ედგარ პო... ის ჩამონათვალი იყო, რომელმაც გადამაწყვეტინა ინტერნეტ-გამოკითხვა ჩამეტარებინა.
გამოკითხულთა ასაკი განსხვავებული იყო.
შეკითხვა: რა არის თქვენთვის წიგნი?
პასუხები: „ეს არის უფალი ჩემში“.
„ჩემთვის კარგი წიგნი არის გზის მკვლევი“.
„თავშესაქცევი“.
„ჩვენ ვმეგობრობთ, ხშირად ვკამათობთ, მაგრამ მაინც...“
აღმოჩნდა, რომ წიგნებსაც განსხვავებული მიზეზით კითხულობენ: სიამოვნებისთვის, სწავლის გამო, ზოგს ვიღაც ურჩევს, უმეტესად კი: „ეს როგორ არ უნდა მქონდეს წაკითხული“-ს პრინციპით.
საყვარელ მწერლებად უმეტესობამ დაასახელა: გურამ დოჩანაშვილი, ნოდარ დუმბაძე, კონსტანტინე გამსახურდია, გრიგოლ რობაქიძე, გაბრიელ გარსია მარკესი და პაოლო კოელიო.
ნაწარმოებებში კი თანამედროვე ატაგენუსები უპირატესობას ანიჭებენ: გურამ დოჩანაშვილის „სამოსელი პირველს“, ჭაბუა ამირეჯიბის „დათა თუთაშხიას“, მარკესის „მარტოობის 100 წელიწადს“, სელინჯერის „თამაში ჭვავის ყანაში“ და კოელიოს „ზაჰირს“.
კითხვადი წიგნები ჟანრების მიხედვით ასე გადანაწილდა: რომანი - დეტექტივი - ისტორიული - სათავგადასავლო. არჩევანი უმეტესად განწყობაზე აღმოჩნდა დამოკიდებული.
„ამჟამად ინტენსიურად ვკითხულობ პოსტმოდერნისტების თვალით დანახულ ისტორიული ყოფის ამსახველ რომანებს, მომწონს დეტექტიური ჟანრის რომანებიც, ისტორიული... ხასიათს გააჩნია“, - გვიპასუხა მანანა აბდალაძემ.
დავინტერესდით, გაყიდვის მიხედვით რა მდგომარეობაა ჯანრების მხრივ, რაში არ ენანებათ ყველაზე მეტად ფულის გადახდა.
ერთ-ერთი ინტერნეტ-მაღაზიის მონაცემების მიხედვით, სადაც 1100-ზე მეტი დასახელების წიგნია, გაყიდვების მიხედვით „ტოპ ათეულში“ პირველ ადგილას კულინარიული ენციკლოპედია აღმოჩნდა. შემდეგი ადგილებიც სხვადასხვა სახის ენციკლოპედიებს უჭირავს: საბავშვო, გეოგრაფიულ, მსოფლიო, მსოფლიოს უდიდესი საოცრებანი და სხვა შემეცნებით გამოცემებს. ამათ შემდეგ კი საბავშვო წიგნები, უმეტესად - ზღაპრები ლიდერობს.
შეკითხვაზე: წიგნი თუ კომპიუტერი? პასუხი ერთია: ერთიც და მეორეც!
„წიგნიც და კომპიუტერიც! წიგნის უპირატესობა ის არის, რომ ფანტაზიის უნარს და აზროვნებას უვითარებს ადამიანს, უყალიბებს წიგნთან მუშაობის კულტურას, აღრმავებს მენტალობას, კომპიუტერი კი ინფორმაციის სწრაფად მოძიების და დროის დაზოგვის ერთგვარი საშუალებაა, ძალიან მოხერხებული, თუმცა, ზედაპირულ ინფორმაციას იძლევა, წიგნი კი, - ღრმას და ყოვლისმომცველს“, - ამბობს მაკა შარაშენიძე.
დავინტერესდით, თუ რამდენად კითხულობენ და ეცნობიან თანამედროვე ლიტერატურას. პასუხები, უმეტესად, ასეთი იყო: „ვკითხულობ შეძლებისდაგვარად...“ თანამედროვეებიდან კი ყველაზე კარგად ლაშა ბუღაძეს და აკა მორჩილაძეს იცნობენ.
„შეძლებისდაგვარად ვკითხულობ. მაინტერესებს და აუცილებელიცაა, იცოდე, რას წერენ და როგორ. ყველაზე კარგად აკა მორჩილაძის შემოქმედებას ვიცნობ და მომწონს“, - ამბობს ნინო გველესიანი.
„ლაშა ბუღაძის „ბოლო ზარი“ წავიკითხე ბოლოს, აკა მორჩილაძის „ფალიაშვილის ქუჩის ძაღლებიც“ ძალიან მომწონს,“ - გვითხრა ნანა დარსაძემ.
„თანამედროვეებს შეძლებისდაგვარად ვეცნობი, ძირითადად, „ლიტერატურული პალიტრის“ დამატებაში ვკითხულობდი. აკა მორჩილაძე მომწონს ძალიან“, - თქვა სოფიკო მარგველაშვილმა.
შეკითხვაზეც: ქართული თუ საზღვარგარეთის ლიტერატურა? - პასუხი ერთია - ორივე!
„ჩვენ ჩვენი სულიერება გვზრდის, ლიტერატურული ტრადიციებით ვვითარდებით, მაგრამ ეს სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ უცხოური უარვყოთ. რაც უფრო ღრმად ვეცნობით სხვა ქვეყნის ნიჭიერთა შემოქმედებას, მით უფრო ვრწმუნდებით ჩვენი ლიტერატურის ძლიერებასა და სიუხვეში, ვგრძნობთ, რომ ჰუმანურ კაცობრიობას ყველგან და ყოველთვის თითქმის ერთი და იგივე პრობლემები აქვს - ზნეობრივი სიჯანსაღე და სიახლოვე უზენაესთან. ქართული ლიტერატურა მსოფლიო კლასიკის ორგანული ნაწილია“, - გვითხრა კახა გახოკიძემ.
„შეიძლება რუსეთის ძლიერება გაღიზიანებდეს, მაგრამ რა პირით და ნამუსით უნდა გძულდეს პუშკინი? ბევრი ქართულ ლექსზე ამბობს, რომ ის აკმაყოფილებს მსოფლიო სტანდარტებს, მაგრამ, დამიჯერეთ, ქართული ლექსი თვითონ დააწესებდა მსოფლიო სტანდარტებს, მისი ადეკვატური თარგმნა რომ შეიძლებოდეს“, - ასეთი იყო ლაშა მოსეშვილის აზრი.
როგორც ჩანს, სტერეოტიპი: „წიგნებს აღარავინ კითხულობს“ აღარც ისეთი აქტუალურია, თუმცა კარცერ-ლუქსებზე მაინც არავინ იტყოდა უარს.