საქართველოში, ოფიციალური სტატისტიკით, 200 ათასამდე, ხოლო არაოფიციალური მონაცემებით - ორჯერ მეტი შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირია. მიუხედავად ამ პირთა დასახმარებლად სახელმწიფოსა და არასამთავრობო ორგანიზაციათა მიერ გადადგმული ნაბიჯებისა, ამ ადამიანების (ოჯახების) მდგომარეობა კვლავ მძიმეა.

მარტოხელა დედა ირინა ფეტისოვა ქუთაისში, ზურაბ ანჯაფარიძის ქუჩის ?3-ში, 30 კვადრატულ მეტრ ოთახში, თავის 17 წლის ინვალიდ და 4 წლის ჯანმრთელ შვილთან ერთად ცხოვრობს.

როცა ამ ოჯახში მივდიოდი, ვფიქრობდი, რომ შვილის ტანჯვა-წამებით განერვიულებულ დედას ჟურნალისტებისთვის არ სცხელოდა. თუმცა შევცდი: მან უაღრესად თბილად მიგვიღო და მითხრა: „მე ყველას დიდ მადლობას ვუხდი, ვინც ჩემი ღარიბი და და ტანჯული ოჯახით დაინტერესდება, რადგან ჩემს პრობლემებს თავად არავის ვახვევ თავზე.“

ირინას უფროსი შვილი, ანტონი, ინვალიდია. მას რთული სამედიცინო დიაგნოზი აქვს: ეპილეფსია, გონებრივი დაქვეითებით; პახიგირია; ჰიპომილიენიზაცია, რაც თავის ტვინის დაავადებას ნიშნავს. მას ასევე არ გააჩნია მეტყველების უნარი და პერიოდულად ხდება აგრესიული, რის შედეგადაც იწყებს ნივთების, სათამაშოების და ფანჯრების მსხვრევას. მისი აგრესია ზუსტად მაშინ ვიგრძენი, როცა, დედამისის ნებართვით, ფოტოაპარატით სურათის გადაღება დავუპირე...

თუმცა დედის მოფერებამ და დამშვიდებამ ანტონი კვლავ ლმობიერი გახადა. დედა მის საწოლზე ჩამოჯდა, გვერდით პატარა ძამიკოც მიუსკუპდა და ალერსით დაუწყო დაწყნარება:        „ანტონ, ნახე, სურათს გვიღებენ.“ ბიჭმა თითქოს ობიექტივს ჩაუღიმა და... ისევ დავარდა საწოლზე.

ფეტისოვების ოჯახში ყოველი დღე იმ პრობლემით იწყება, რომ 6 ლარიანი „დეპაკონიას“ ყიდვა გარდაუვალია, იგი ანტონის სასიცოცხლო პრეპარატია, ხოლო ექიმის დანიშნულებით გამოწერილი დანარჩენი წამლების კომპლექსის მიღებას ოჯახი უსახსრობის გამო ვერ ახერხებს. ყოველდღიურ ხარჯებში ასევე შედის 17 წლის ანტონისა და 4 წლის ლევანის პამპერსი, საჭმელი და გადასახადები, რისი გადაუხდელობის გამოც უამრავჯერ დარჩენილან ბნელ და ცივ ოთახში. ყველაფრის მიუხედავად, გადაუჭრელ პრობლემად კვლავ ანტონის მკურნალობა რჩება.

„ბევრჯერ მივმართე ორგანიზაციებს, სატელევიზიო პროექტებს - „პროფილი“ და „ვის უნდა ოციათასი“, ადგილობრივ ხელისუფლებას, თუმცა ყურადღებას არავინ იჩენს. დღეს კი ექიმების პასუხი ის არის, რომ ასაკის მომატების გამო ბიჭის ოპერაცია და განკურნება უკვე ძალიან გვიანაა. მისი თოთოობიდანვე ვცდილობ, ვიღაცას მოწყალების თვალით გადმოეხედა ჩვენთვის, თუმცა ამაოდ ველოდე 17 წელი. დღეს რისი გაკეთებაც შემიძლია მისთვის, მხოლოდ ის არის, რომ მისი 70 ლარიანი პენსიით სასიცოცხლო წამალი ვუყიდო, სხვა რამ მისთვის აღარ არსებობს,“ - ამბობს დედა.

რამდენიმე თვის წინ თბილისში, იაშვილის სახელობის კლინიკაში, დედამ ანტონი იმ იმედით წაიყვანა, რომ სამედიცინო პოლისით უფასო გამოკვლევებს ჩაუტარებდნენ, მაგრამ, თანხის გადახდის უუნარობის გამო, მკურნალობაზე უარი უთხრეს. ქალბატონი ირინა ასევე ჰყვება, რომ სანამ მშობლები ჰყავდა, მათი პენსიით შვილის მკურნალობას ცოტათი უკეთ ახერხებდა, დღეს კი მათი იმედი ანტონის 70 ლარიანი პენსიაა. სოციალური მომსახურების სააგენტო ქუთაისის ცენტრიდან 2011 წელს 6-თვიანი პროგრამით იღებდნენ 220 ლარს, აქედან 130 ანტონს ეკუთვნოდა, 90 - ლევანს. დღეს ესეც აღარ აქვთ. 17 წელია ოჯახში არაფერი შეუძენიათ, გარდა იმისა, რომ ბავშვთა სოფელმა სარეცხი მანქანა აჩუქათ, ხოლო „ევრიჩაილდმა“ (ყველაფერი  ბავშვს) - გამათბობელი. წელიწადში ერთხელ - მერია 200-ლარიან მედიკამენტების ვაუჩერს აძლევს.

სიდუხჭირეს ისიც ამძაფრებს, რომ ეკონომისტი დედა მუშაობას ვერ ახერხებს, რადგან ანტონს ხშირი გულყრა (კრუნჩხვები) აქვს და მისი სხვასთან დატოვება შეუძლებელია. ერთადერთი, რაც ნატანჯ დედას ახარებს და მომავლის იმედს უქმნის, 4 წლის ლევანიკოა. ჩვენი საუბრის დროს ის დედის კალთაში თამაშობდა და ცელქობდა. იმისთვის, რომ გაგვეჩერებინა, გზა და გზა მასაც ვუსვამდი სახალისო შეკითხვებს, რაზეც სერიოზულად, დიდი კაცის მსგავსად მპასუხობდა: „მე ბაღში შეყვარებული მყავს, მას ნია ჰქვია და მალე დიდი რომ გავიზრდები ცოლად მოვიყვან. მე ექიმი უნდა გამოვიდე და ჩემი ძმა მოვარჩინო.“ გამაოგნებელია: 4 წლის ბავშვს უკვე გაცნობიერებული აქვს, რომ მის ძმას სასწრაფოდ შველა სჭირდება! თავის დროზე ირინას დიდი ოცნებაც ხომ ეს იყო, რომ ცხოვრებაში ვინმეს მისთვის თანაეგრძნო და 14 წლის შემდეგ გაჩენილ შვილზე უკეთ ამას ვერავინ მოახერხებდა:

„თავიდანვე მიყვარდა ბავშვები. ანტონის მდგომარეობის გამო ყოველთვის მქონდა სურვილი, გამეზარდა სხვა ბავშვიც, თუნდაც უპატრონო, ან ბავშვთა თავშესაფრიდან გამომეყვანა ვინმე. იმის მიუხედავად, რომ არაფრის საშუალება მქონდა, ამის სურვილი არ მიქრებოდა - პირიქით, უფრო და უფრო მიმძაფრდებოდა დედობრივი ინსტიქტი, ამიტომ ჩემი ძალიან პირადული ცხოვრების გამო, რომელზეც არსოდეს ვსაუბრობ, გავაჩინე ნანატრი შვილი - ლევანიკო. ეს ერთადერთი წამალია, რომელიც მაძლევს იმის ძალასა და სტიმულს, რომ კიდევ მეტი ძალისხმევით მოვუარო ინვალიდ შვილს. ზოგადად ოპტიმისტი გავხდი და ვცდილობ, ჩემი ტანჯვა-წამება სხვას არ მოვახვიო თავს. თუმცა კატასტროფულად მესაჭიროება ნებისმიერი სახის დახმარება.“ ამას მარტოხელა, გატანჯული დედა ამბობს.

ხატია გორგოძე