ფიქრია ჭალელი...
ანი მესტიელი...
ელლა ელლენი...
და კიდევ მრავალი სხვა.
ეს პოეტი ლოლა გურჩიანია. გამორჩეული ხმის, გამორჩეული ფერის, გამორჩეული მუსიკის, გამორჩეული ნიჭის, გამორჩეული აზროვნების შემოქმედი!
ახლა წინ პოეტის ერთი პატარა კრებული მიდევს, - „თოვლის ყვავილები“... პატარა ზომის წიგნია, დიდი სევდით, დიდი ცრემლით, დიდი საფიქრალით. ამ წუთში არ მაინტერესებს ამ ლექსების ვერსიფიკაციული ხაზები. არც რითმი, არც რიტმი, არც საზომი. ეს სხვაგვარი ქსოვილია. ნაზი აბრეშუმის, უზადო! ქალური სუნთქვით! ჩუმი შინაგანი მუსიკით! ჩუმი შრიალით! წყნარი სურნელით! თითქმის შეუმჩნეველი წიაღსვლებით და გრადაციებით... ეს ფერწერაა! იშვიათი ფერწერა, - მთის მდინარეებით! უმკაცრესი ბილიკებით! უცნაური სიმაღლის ტალღებით! იდუმალი სიზმრებით სავსე! აქ წვიმს უცხო ფერების წვიმა! აქ ანათებს რაღაც უცხო ფერის მნათობი! აქ ქრიან უცნაურად სველი ქარები! აქ ცვივიან ფოთლები უცნაური ხის!
ეს სიყვარულის წიგნია! მონატრების წიგნია! ღრმადადამიანური ფილოსოფიით გაჯერებული!
ისევ მომიხველ - სული ზიარი.
ფრთები ჰქონია ფრია ნიავქარს.
იქნებ სიზმართა ცას ეზიარე -
მიმწუხრის ზეცას სხივებს მიათოვ.
იქნებ ვარსკვლავთა გზას გინათებდი,
გშვენოდა მზის და მთვარის პროფილი.
ნეტავ, რა სევდებს მოგიმატებენ, -
ჩემი ლექსები უარყოფილი?
დამაფიქრა ამ ლექსმა. დამაფიქრა და გული დამწყდა. ყველა პოეტს თავისი გამომსახველობის ფორმები აქვს, თავისი მკითხველი ჰყავს, თავისი წრე, მაგრამ რატომ იყო ასე? რატომ ვერ იღებოდა საქართველოს მწერალთა კავშირის კარები ამ რანგის პოეტებისთვის. „ნეტა, რა სევდებს მოგიმატებდნენ, ბატონებო? ნეტა, რას? რატომ არ იცნობენ მას ფართო ლიტერატურულ წრეებში? ლოლა გურჩიანი ხომ უზადო პოეტია? თვითნაბადი! ანკარა! სუფთა!
დასავლეთ ევროპის ენების მცოდნე. ნიჭიერი გერმანისტი. ნიჭიერი ჟურნალისტი. მთარგმნელი. გამორჩეული შინაგანი პატიოსნებით, შინაგანი სილამაზით, შინაგანი აფეთქებებით სავსე. ცხოვრობს მესტიაში. ცხუმარში. ერთხანს ადგილობრივ გაზეთში მუშაობდა. შემდეგ იყო თბილისი, მაგრამ იძულებული გახდა, საკუთარ სახლს დაბრუნებოდა და ისევ მთებს შეეხიზნა. ებრძვის მარტოობას. ავადმყოფობას.
გადარჩენის გზა: ლიტერატურა, მწერლობა ზოგადად, ანალიტიკა, ფილოსოფიური ურთიერთობები, კლასიკური მუსიკა... აზროვნებს მისეული შტრიხებით. იყენებს მისეულ ლაქებს. მისეულ ტონებს. მის შემოქმედებით სივრცეში არაფერი ბრჭყვიალებს. არაფერი კაშკაშებს. არაფერი ხმაურობს. აქ სიცოცხლე მდინარებს თავისი ფილოსოფიით, თავისი ხდომილებებით, თავისი გარკვეულობებითა და გაურკვევლობებით.
სიცოცხლე, - ასე ცოტა და ასე ბევრი, ასე გონჯი და ასე ლამაზი!
ყველაზე მაღალი საგანი: ადამიანი - სიტყვა!
ყველაზე მნიშვნელოვანი: ადამიანი - სიტყვა!
ყველაზე იდუმალი: ადამიანი - სიტყვა!
და არა ადამიანი - რიცხვი!
მისთვის სიტყვა - სახეა. სახე - სიტყვა!
და დადის ასე ლექსად გაფოთლილი გულით, მეტაფორებად ქცეული ყოფიერებით, ცრემლიან ფიქრებს შეფარებული ნაღვლიანი სიმღერებით, სიბნელეში ჩაშლილი სინათლით, საოცრად მაღალი, საოცრად მართალი ღვთისა და კაცის წინაშე!
დანნა შენგელაია
ლოლა გურჩიანის ლექსები
სიჩუმე
მე მწუხარების მარადიულ სიმღერებს გთხოვდით.
მე გთხოვდით მხოლოდ საგალობლებს ცის სამრეკლოთა.
მე იდუმალი ხატი მწამდა-მზის თანამდგომი.
მიტოვებული თქვენგან და ჩემგან...
ო, მე მივდევდი შავ დაღმართებს - ჩავლილი გზების,
მე მივყვებოდი ნისლს და ზეცას - ქარის მხლებელი.
მე არაფერი, არაფერი მერქვა, რადგანაც
აღარც თქვენ გქონდათ საოცარი თქვენი სახელი.
ოი, რამდენჯერ მომელანდა მწუხარე ფრთები
მიმწუხრის ქარში მოქვითინე ჩუმი ტირიფის.
ჩამოიშალა მთამ ნისლების ჭაღარა თმები
და მე დამტირის, მე დამტირის - ამ ტირილისთვის...
მე არაფერი დამრჩა უკვე-შენთვის სათქმელი,
მე გულს ვუამბე ყველაფერი, რაც უნდა მეთქვა,
ო, ნუ გაშინებს ეგ სიჩუმე, სულო ნათელო,
ეს განა მართლა სიჩუმეა, ეს - თვითონ მე ვარ...
გალაკტიონი
ლურჯი ზეცის ბილიკზე - მარტო მიდიოდი,
სულით ლურჯი ფრინველის - მარტო მიდიოდი,
ხმებით გასაკვირველით -მარტო მიდიოდი,
მარტო მიდიოდი, მარტო მიდიოდი...
სიმღერები გვათოვდა - იისფერი თოვლის,
დროთა ფიფქი ცისფერი შენს სიმღერებს ჰგავდა,
ლურჯი ზეცის ბილიკზე - მარტო მიდიოდი,
ირგვლივ აღარავინ და არაფერი ჩანდა.
ოჰ, ყრუ შემოდგომათა მიჰყვებოდი ხომალდებს,
და ხმა უცხო ისმოდა შორით-შორით-შორამდე...
ამოდენა ფრთებით და ამოდენა ლექსებით,
ამოდენა ხმებით და მოშრიალე ვერხვებით
ლურჯი ზეცის ბილიკზე - მარტო მიდიოდი,
მარტო მიდიოდი... მარტო მიდიოდი...
უცხო ნახატი
სად ხარ, სულო, მოხატულო უცხოდ მთოვარისა ცისფერ
წამწამებში, ცას მშვენიერს საგალობლებს უქსოვს შენი ლექ-
სი, შენი ამო ლექსი. მზისა ფერნი-სად წავიდნენ სევდით სიმ-
ღერები გაზაფხულის ქნართა, სადღაც ჩუმად მიატოვეს ღმერ-
თიც, სადაც შენ ხარ მარტოდმარტო ახლა...
მელოდია
ჩუმი ვიყავი და აღარ ვჩანდი,
მრავალი ქარი იყო ჩენილი,
თვალი ძვირფასი და ანდამატი
თოვლმა დამარხა ჩემა წერილი...
შენც გეწვევიან ზამთრის ფიფქები,
სადა ხარ, სულო, ზართა მრებელო,
რად გესიზმრები, რად გესიზმრები,
ცივ იანვართა დამსიზმრებელო?..
შენც მაღალ ცათა ლანდი იქნები,
დრო-იავარის ცრემლი გეფეროს,
რად გესიზმრები, რად გესიზმრები,
მწუხრის ვარსკვლავთა დამსიზმრებელო?..
sadness
სად არი შენი ღამე-მიღმია,
სად არი შენი სიტყვა ქებული,
მთვარის სანთლები რად აგინთია,
დღეო, ლამაზად დაღამებულო...
ლექსო, ლამაზად დაღონებულო...