დაისვენე კურორტ ახალდაბაში
დაისვენე სასტუმრო „ლუტრეზიში“
სპონსორი: PSnewsGE
ბაგრატის ტაძარი სექტემბრის ბოლოს გუმბათით გადმოხედავს ქალაქს
2012/05/14 12:23:11

რამდენიმე კვირაა, ქუთათურები ქალაქის მრავალი კუთხიდან ამჩნევენ, როგორ წამოიმართა უქიმერიონის გორაზე, ხარაჩოებში ჩასმულ ბაგრატის ტაძარზე გუმბათის ყელი...

 

ტაძრის გადახურვა, მრავალი წელია, თაობების დილემად იქცა.

სულ რამდენიმე თვე და, სექტემბრის ბოლოს, ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი სრულიად ახალი „თავით“ გადმოხედავს ქალაქს...

 

ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის - ბაგრატის ტაძრის აღდგენა 1952 წლიდან დაიწყო. ძეგლის აღდგენასთან  ერთად, პარალელურად,  მიმდინარეობდა მისი მეცნიერული შესწავლა და გამოკვლევაც. 1993  წელს ბაგრატის ტაძარი, გელათის მონასტერთან ერთად, შეიტანეს იუნესკოს მსოფლიო კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლთა სიაში. 2008 წლიდან  საქართველოს მთავრობამ დაიწყო ტაძრის რეაბილიტაცია, რაც მასზე გუმბათის დადგმით უნდა დასრულდეს.

ბაგრატის ტაძრის რეაბილიტაციის პროექტმა და სამუშაოების მიმდინარეობამ  საზოგადოების არაერთგვაროვანი რეაქცია გამოიწვია. რა მდგომარეობაა დღეს? ქუთაისის სიონის  საქველმოქმედო ფონდის აღმასრულებელი დირექტორი, ზურაბ ქაჯაია გვიამბობს:

- ბაგრატის ტაძრის ტრადიციული არქიტექტურის შეცვლასთან დაკავშირებით არსებობდა ბევრი მითქმა-მოთქმა, თუმცა არაფერი შეცვლილა, მთლიანადაა შენარჩუნებული ყველა ისტორიული ფასეულობები. გუმბათი იხურება ქვითა და სპილენძით. როდესაც 21-ე საუკუნეში აწარმოებ ამხელა მშენებლობას, ცხადია, თანამედროვე ელემენტებიც შევა. ტაძრის დასავლეთ ნაწილში მოეწყობა ანტრესოლი და დამონტაჟდება ლიფტი, იმ დროს არ იყო ლიფტი, თორემ შეიძლება გამოეყენებინათ...

- ვინ აწარმოებს მშენებლობას?

- ძირითადი საპროექტო სამუშაოები მიმდინარეობს არქიტექტორ ვანო გრემელაშვილის ხელმძღვანელობით. მშენებლობას  აწარმოებენ  კომპანია  „რესტავრატორები და კომპანია“, კონსტრუქტორები, რომლებიც მაღალი დონის სპეციალისტები არიან. ახლა ყველაფერი მათზეა დამოკიდებული. ასევე მშენებლობაში ჩართულია ზურაბ გედენიძე, რომელიც 27 წელია, ბაგრატზე მუშაობს. პირველი, ვინც ტაძრის რესტავრაცია დაიწყო, გახლდათ ცნობილი სპეციალისტი ვახტანგ ცინცაძე, რომლის მოსწავლეცაა ვანო გრემელაშვილი.

- რამდენად არის გათვალისწინებული სპეციალისტთა რეკომენდაციები და აკმაყოფილებს თუ არა ბაგრატის მშენებლობა იუნესკოს სტანდარტებს?

- იმდენად ყველა სტანდარტია გათვალისწინებული და დაკმაყოფილებული ბაგრატის ტაძრის არქიტექტურაში, რომ პრეზიდენტმა, როცა მოინახულა, თქვა; „აგერაა, ბატონო, და ჩაიბაროს  ახლა „იუნესკომო“. თუმცა, რა თქმა უნდა, სრულყოფილად დასრულების შემდეგ შეაფასებს „იუნესკო“. რამდენიმე დღის წინ იყვნენ ჩამოსულები „იუნესკოდან“ და ვისაუბრეთ, რომ შენარჩუნებულია ყველა ძველი  დეტალი, რომელიც შეიცავს მცირე ზომის სიახლის ელემენტებსაც. ამ ტრადიციის დანერგვა - ძველის აღდგენა თანამედროვე ტექნიკით - მათ ჩვენგან დაიწყეს და მსოფლიოს მასშტაბით გააგრძელებენ.

- ქართველ სპეციალისტებთან ერთად უცხოელი სპეციალისტებიც თუ არიან ჩართული მშენებლობაში?

- ტაძრის პროექტთან დაკავშირებით, რა თქმა უნდა, ჩართული არიან  უცხოელი სპეციალისტები - ყოველგვარი უზუსტობის გამორიცხვის მიზნით, ხოლო სხვა დანარჩენი სამუშაოები მთლიანად ქართველი სპეციალისტების ხელშია. მუშაობა სამ ცვლაში მიმდინარეობს და ყველანი მაღალკვალიფიციურობით გამოირჩევიან.

- 2009 წელს, გათხრების დროს, ტაძრის ტერიტორიაზე აღმოჩენილი იყო  არქეოლოგიური ნივთები. მას შემდეგ თუ იქნა რაიმე ნაპოვნი?

- რეაბილიტაციის დროს ტაძრის შენობაში აღმოჩენილი იყო ძველი არქეოლოგიური ნივთები, რომელიც მუზეუმში ინახება. ბაგრატის ტაძრის ქვემოთ არის IV, VI, VIII საუკუნეების ტაძრები, ანუ ტაძარზე ტაძარია დაშენებული. ყველა აქ ნაპოვნი ნივთი აღნიშნულია და შედგენილია ნუსხა, რომელიც შეემატა  მუზეუმის არქეოლოგიურ საგანძურს. დღეს ტაძარში ყველა არქეოლოგიური სამუშაო დასრულებულია, ხოლო, რაც შეეხება ტაძრის მიმდებარე ტერიტორიებს, რეაბილიტაციის შემდეგ გავიგებთ, რაიმე სიახლეებს თუ წავაწყდებით.

- რა პრობლემის წინაშე დგას დღეს ბაგრატის ტაძარი?

- ძველად იყო საუბარი, თუ რატომ ვიყენებთ სამშენებლო მასალად  რკინა-ბეტონს და ცემენტს. ყველას მინდა ეს კითხვა დავუსვა: იმ დროსაც, რომ ყოფილიყო რკინა-ბეტონი და ცემენტი, არ გამოიყენებდნენ ტაძრის ასაგებად? მაშინ რა სამშენებლო მასალაც არსებობდა, იმით ააგეს ტაძარი, ახლა რაც არის, იმით ვაშენებთ. მთავარია, ხარისხიანი იყოს. სპეციალურად მოწმდება ყველა იმ სამშენებლო მასალის მაღალხარისხიანობა, რომელიც გამოყენებულია ტაძრის მშენებლობისთვის. ამას ყველა შეამჩნევს, ვინც ტაძარს ახლოდან ნახავს. ადგილზე მიმაგრებული არიან სამთავრობო ადმინისტრაციიდან და ადგილობრივი მერიიდან წარმომადგენლები, რათა შექმნილი ყველა პრობლემა მალევე იყოს აღმოფხვრილი. გადასაწყვეტ პრობლემად რაც შეიძლება ჩაითვალოს, ის არის, რომ ადგილი, სადაც იქნა აღმოჩენილი არქეოლოგიური ნივთები, შუშით გადავხუროთ, თუ დავტოვოთ, ჩვეულებრივად, იატაკი, სადაც წარწერით აღინიშნება შესაბამისი ინფორმაცია? თუმცა ესეც მალევე გადაწყდება.

- რამდენი ხანია მიმდინარეობს ბაგრატის ტაძრის სრული რეაბილიტაცია და როდის ვიხილავთ მის სრულყოფილ სახეს?

- 2008 წლიდან დაიწყო ბაგრატის ტაძრის უკვე მეორე, მასიური  რეაბილიტაცია, რომელიც წელს დასრულდება, ხოლო რაც შეეხება ეზოს ინფრასტრუქტურასა და კომპლექსს, მომავალში გაგრძელდება მისი განახლებაც. ამ წუთებში მიმდინარეობს  გუმბათის დამამთავრებელი  სამუშაოები, რაც იმას ნიშნავს,რომ ტაძრის აღმოსავლეთის, ჩრდილოეთის და  სამხრეთის მხარეების მშენებლობა გუმბათთან ერთად 2-3 თვეში დასრულდება. რამდენიმე დღეში დაიწყება დასავლეთის მხარის გადახურვის სამუშაოები და პარალელურად კედლის გამაგრებაც. ყველაფერი გათვალისწინებულია 8 ბალზე. ასე რომ, ყველაფერი მაღალი ხარისხით ხორციელდება, რასაც სექტემბრის ბოლოს, პირველ რიგში, ქუთათურები, შემდეგ კი მსოფლიო შეაფასებს.

 

***

მსოფლიო მემკვიდრეობის ცენტრის შეფასებით, იმის გამო, რომ ბაგრატის ტაძარი „იუნესკოს“ სიაში შესულია მე-4 კრიტერიუმით, ანუ როგორც „შუასაუკუნეების  ქართული არქიტექტურის დიდებული ნამუშევარი“, ტაძრის რესტავრაცია ეწინააღმდეგებოდა მინიჭებულ სტატუსს. ამის გამო ტაძარზე მიმდინარე სამუშაოების დროს ნანგრევები უნდა  შესულიყო „საფრთხეში მყოფი ძეგლების“ სიაში, თუმცა ქართულმა მხარემ განმარტა,  რომ  ძეგლი  წარმოადგენს „საქართველოს  ერთიანობის   სიმბოლოს“ და მის აღდგენას მხარი დაუჭირეს სახელმწიფომ და საქართველოს ეკლესიამ.

„საქართველო მჭიდროდ თანამშრომლობს „იუნესკოსა“ და საერთაშორისო სპეციალისტებთან. მიღწეულ შედეგებს და ბაგრატის ტაძრის გაბრწყინებას ქუთაისელები სექტემბრის ბოლოს იხილავენ. „იუნესკოს“ სიიდან ტაძრის ამოღებას არავითარი საფრთხე არ ემუქრება,“ - აცხადებს ზურაბ ქაჯაია.

 

ხატია გორგოძე

'.$TEXT['print'].'
სულ ნანახია - 1935
სხვა ამბები
ბოლოს იხილეს
დამზადებულია Pro-Service -ის მიერ
© PSnews 1995 - 2024 საავტორო უფლებები დაცულია