FactCheck.ge პოლიტიკოსების განცხადებებში ფაქტობრივი სიზუსტის დადგენის ყოველკვირეულ მიმოხილვას აქვეყნებს.
როგორც მიმოხილვაშია აღნიშნული, გასულ კვირას ფაქტ-მეტრმა სხვადასხვა გადამოწმებულ ფაქტზე რამდენიმე კვლევა მოამზადა.
კვლევის მიხედვით, ყველაზე პოპულარული სტატია "ახალი პოლიტიკური ცენტრის - გირჩის" წევრის, ვახტანგ მეგრელიშვილის განცხადებას ეხებოდა.
"მისი თქმით, საქართველოში ყოველი 100 ლარიდან, რომელსაც მოქალაქე შოულობს, 35 ლარი სახელმწიფოს მიაქვს. ეს კი, ქვეყნის ეკონომიკურ ზრდას აფერხებს. ამასთან, მან აღნიშნა, რომ აღნიშნული ბიუჯეტით სოციალური პრობლემების მნიშვნელოვნად აღმოფხვრა შესაძლებელია, თუკი ის მიზნობრივად, შესაბამისი საჭიროებების მქონე ოჯახებზე დაიხარჯება.
საქართველოს ნაერთი ბიუჯეტის შემოსულობები ქვეყნის ეკონომიკის (მშპ-ის) 35%-ია. თუმცა, თუ მოქალაქეების მიერ პირდაპირ ბიუჯეტში შეტანილ თანხას ცალკე გამოვყოფთ, ის მშპ-ის 28%-ს შეადგენს. თუმცა, ადამიანს, რომელსაც შემოსავალი ხელფასის სახით აქვს და შემდეგ თავის ხელფასს სრულად ხარჯავს, შემოსავლის დაახლოებით 35% ბიუჯეტში შეაქვს. "სახელმწიფოს მიაქვს" არ ნიშნავს, რომ შემოსავალი ხელისუფლების წევრებს "მიაქვთ". ადმინისტრაციული ხარჯი ეკონომიკის მიმართ 9%-ია. დანარჩენი თანხა კი ისევ მოსახლეობას უბრუნდება პენსიის, სოციალური დახმარების, ინფრასტრუქტურის განვითარების, სუბსიდიების და სხვა ხარჯების სახით.
ის, თუ რამდენი უნდა იყოს ბიუჯეტი ეკონომიკის მიმართ, ეს პოლიტიკურ იდეოლოგიებს შორის დისკურსის ერთ-ერთი მთავარი საკითხია (ანუ, იმის განსაზღვრა, თუ რა უფრო პრიორიტეტულია ქვეყნისთვის – არსებული შემოსავლების მეტ-ნაკლებად თანაბრად გადანაწილება, თუ ეკონომიკური განვითარების ტემპის დაჩქარება).
ვახტანგ მეგრელიშვილის შეფასებით, დღევანდელი ბიუჯეტით შესაძლებელია სოციალური პრობლემები უკეთესად მოგვარდეს, თუ ბიუჯეტიდან დახმარებას მხოლოდ ღარიბები აიღებენ და არა ყველა მოქალაქე, როგორც ეს დღეს ხდება.
ფაქტ-მეტრის დასკვნით, ვახტანგ მეგრელიშვილის განცხადება სიმართლეა", -ნათქვამია ინფორმაციაში.
გასულ კვირას ფაქტ-მეტრმა პრემიერ-მინისტრის განცხადებაც გადაამოწმა. როგორც კვლევაშია აღნიშნული, ირაკლი ღარიბაშვილის თქმით, ჯანდაცვის სფეროს შემდეგ, ყველაზე დიდი ფინანსური რესურსი განათლებაზე იქნება მობილიზებული.
"2016 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტის მიხედვით, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ბიუჯეტი 975 მილიონ ლარს შეადგენს. ამ მაჩვენებლით, ის მხოლოდ შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის ბიუჯეტს (3.2 მილიარდი ლარი) ჩამორჩება. ამასთან, 2012 წელთან შედარებით განათლების სამინისტროს ბიუჯეტი თითქმის 64%-ით გაიზარდა და მოცულობით, სამინისტროებს შორის, მეოთხე ადგილიდან მეორეზე გადაინაცვლა.
შესაბამისად, ფაქტ-მეტრის დასკვნით, პრემიერ-მინისტრის განცხადება სიმართლეა", - ნათქვამია კვლევაში.
ფაქტ-მეტრის მიერ გადამოწმებული კიდევ ერთი ფაქტი ინფრასტრუქტურის მინისტრის, ნოდარ ჯავახიშვილის განცხადებას ეხებოდა. მინისტრის თქმით, 28 პროექტის შესრულება 3 წლის წინ (წინა ხელისუფლების დროს დაიგეგმა), თუმცა ამ ხნის განმავლობაში პროექტები არასწორად კეთდებოდა.
"საქართველოს წყალმომარაგების კომპანიისა და საქართველოს მუნიციპალური განვითარების ფონდის ინფორმაციით, 2012-2013 წლებში წყალმომარაგების 24 პროექტი დაიგეგმა. აღნიშნული პროექტების დაგეგმვა ეტაპობრივად მიმდინარეობდა, კონკრეტულად რამდენი პროექტი დაიგეგმა 2012 წელს და რამდენი 2013 წელს, ეს ინფორმაცია წყალმომარგების კომპანიამ ვერ მოგვაწოდა. თუმცა, ფაქტია, რომ ამ პროექტების ნაწილი 2013 წელს დაიგეგმა. არცერთი პროექტის განხორციელების პრაქტიკული სამუშაოები 2014-2015 წლებამდე ადრე არ დაწყებულა.
დონორი ორგანიზაციის (ევროპის საინვესტიციო ბანკის) მოთხოვნით, აუცილებელი გახდა თითოეულ პროექტში ცვლილებების შეტანა, ვინაიდან ისინი საერთაშორისო სტანდარტებს არ აკმაყოფილებდა. აღნიშნული ცვლილებები 2014 წლის დეკემბრიდან განხორციელდა, დამატებითი სამუშაოების ხარჯები გამოყოფილი საკრედიტო რესურსის ფარგლებში დაფინანსდება", -ნათქვამია ინფორმაციაში და აღნიშნულია, რომ ნოდარ ჯავახიშვილის განცხადება არის ნახევრად სიმართლე.
გასულ კვირას ფაქტ-მეტრმა საპარლამენტო უმრავლესობის წევრის, ეკა ბესელიას განცხადებაც გადაამოწმა.
"ჩვენ ინოვაციური ნორმები შემოვიტანეთ. განსაკუთრებით გამოვყოფ იმ უფლებას, რომელიც 2016 წლის სექტემბრიდან სახალხო დამცველის პრევენციული მექანიზმის წევრებს მიენიჭათ. მათ შეეძლებათ საპატიმრო ადგილებში პირველად მოახდინონ იმ პატიმრების ფოტოგადაღება, რომლებიც აცხადებენ, რომ დაზიანებულები არიან, ან რაიმე ზემოქმედების კვალი აქვთ. ასევე, სახალხო დამცველის წარმომადგენლებს უფლება მიეცათ, საპატიმროების საერთო მოხმარების ადგილები გადაიღონ, რომლებიც მთელი ამ დროის განმავლობაში საჯარო სივრცისთვის დახურული იყო" - განაცხადა ბესელიამ.
"სახალხო დამცველსა და პრევენციული მექანიზმის წევრებს პენიტენციურ დაწესებულებაში ბრალდებულთა/მსჯავრდებულთა და მათი საცხოვრებელი პირობების გადაღების უფლებამოსილება, კანონის თანახმად, დღემდე არ ჰქონიათ. მართალია, აღნიშნული უფლებამოსილების მინიჭების შესახებ საუბარი 2005 – 2008 წლებშიც მიმდინარეობდა, თუმცა მას შედეგი არ მოჰყოლია. 2013 წლიდან მოყოლებული სახალხო დამცველი აქტიურად მოუწოდებდა პარლამენტს საკანონმდებლო ცვლილებებისკენ, რამაც საბოლოო ჯამში შედეგი გამოიღო და 2015 წლის 1 მაისს პარლამენტმა პენიტენციურ დაწესებულებებში ფოტოგადაღების უფლებამოსილება დაამტკიცა.
პენიტენციურ დაწესებულებაში ფოტოგადაღების განხორციელების უფლება საქართველოში ნამდვილად უპრეცედენტო შემთხვევაა. თუმცა, რამდენად იქნება აღნიშნული უფლებამოსილების განხორციელების პრაქტიკა საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობაში, ჯერ უცნობია, ვინაიდან სახალხო დამცველის უფლებამოსილების ფარგლები და მისი განხორციელების წესი ჯერ დადგენილი არ არის. კანონით, მისი შემუშავება 2016 წლის 1 აგვისტომდე, სახალხო დამცველთან შეთანხმებით, სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრს დაევალა, რამაც ახლადმიღებული ნორმის ამოქმედება 2016 წლის 1 სექტემბრამდე გადაავადა.
ფაქტ-მეტრი ამ თემას მომავალშიც დაუბრუნდება, ამ ეტაპზე კი ასკვნის, რომ ეკა ბესელიას განცხადება არის სიმართლე", -ნათქვამია კვლევაში.
ფაქტ-მეტრის მიერ გადამოწმებული კიდევ ერთი ფაქტი ფინანსთა მინისტრის განცხადებას ეხებოდა. ნოდარ ხადურის თქმით, ასაკობრივი პენსიისთვის გამოყოფილი თანხები მომავალ წელს 90 მლნ ლარით გაიზრდება, რომლის დაფინანსებაც ძირითადად გადასახადებიდან და სახელმწიფო ქონების პრივატიზებიდან მიღებული შემოსავლების ხარჯზე მოხდება.
"2012 წლის სექტემბერში საპენსიო პაკეტის ფულადი კომპონენტი 110-125 ლარის ფარგლებში იყო. 2013 წლის სექტემბერში პენსია 150 ლარამდე, ხოლო მიმდინარე წლის სექტემბრიდან კი 160 ლარამდე გაიზარდა. მომავალი წლის ივლისიდან პენსიის 180 ლარამდე ზრდაა დაგეგმილი.
2016 წლის ბიუჯეტის პროექტის ბოლო რედაქციით, საპენსიო ხარჯი 180 მლნ ლარით იზრდება, რაც 180 ლარამდე გაზრდილი პენსიის დასაფინანსებლად საკმარისია. სახელმწიფო გაზრდილ პენსიას გადასახადებიდან და პრივატიზაციიდან მიღებული შემოსავლების ზრდის ხარჯზე დააფინანსებს. საგადასახადო შემოსავლების გეგმის დროის მოკლევადიან მონაკვეთში 2.6%-ით ზრდა შეიძლება გარკვეულ კითხვებს ბადებს, თუმცა ფაქტ-მეტრი, ამ ეტაპზე, მოცემულ საკითხზე მსჯელობაში არ შევა და ამ თემაზე მუშაობას მომავალშიც გააგრძელებს.
თუ 2013 წლის 150 ლარიანი პენსიის მსყიდველუნარიანობას 2016 წლის 180 ლარიან პენსიას შევადარებთ, ვნახავთ, რომ გაზრდილი ინფლაციის გამო, 2016 წლის ბოლოს 180 ლარს იგივე მსყიდველობითი უნარი ექნება, რაც 151 ლარს 2013 წელს ჰქონდა.
ფაქტ-მეტრის დასკვნით, ნოდარ ხადურის განცხადება სიმართლეა", - ნათქვამია კვლეავში.
FactCheck.ge მიზნად ისახავს საზოგადოებისათვის საინტერესო საკითხებზე პოლიტიკოსთა მიერ გაკეთებულ განცხადებებში ფაქტობრივი სიზუსტის, თუ უზუსტობების დადგენას. ფაქტ-მეტრის მიერ ფაქტის სიზუსტის შეფასების გრადაციებია: სიმართლე, მეტწილად სიმართლე, ნახევრად სიმართლე, მეტწილად მცდარი, მცდარი, ტყუილი.
stdClass Object ( [id] => 358304 [title] => FactCheck.ge პოლიტიკოსების განცხადებებში ფაქტობრივი სიზუსტის დადგენის ყოველკვირეულ მიმოხილვას ავრცელებს [alias] => factcheckge-politikosebis-ganckhadebebshi-faqtobrivi-sizustis-dadgenis-yovelkvireul-mimokhilvas-avrcelebs [title_alias] => [introtext] => FactCheck.ge პოლიტიკოსების განცხადებებში ფაქტობრივი სიზუსტის დადგენის ყოველკვირეულ მიმოხილვას აქვეყნებს. [fulltext] =>
როგორც მიმოხილვაშია აღნიშნული, გასულ კვირას ფაქტ-მეტრმა სხვადასხვა გადამოწმებულ ფაქტზე რამდენიმე კვლევა მოამზადა.
კვლევის მიხედვით, ყველაზე პოპულარული სტატია "ახალი პოლიტიკური ცენტრის - გირჩის" წევრის, ვახტანგ მეგრელიშვილის განცხადებას ეხებოდა.
"მისი თქმით, საქართველოში ყოველი 100 ლარიდან, რომელსაც მოქალაქე შოულობს, 35 ლარი სახელმწიფოს მიაქვს. ეს კი, ქვეყნის ეკონომიკურ ზრდას აფერხებს. ამასთან, მან აღნიშნა, რომ აღნიშნული ბიუჯეტით სოციალური პრობლემების მნიშვნელოვნად აღმოფხვრა შესაძლებელია, თუკი ის მიზნობრივად, შესაბამისი საჭიროებების მქონე ოჯახებზე დაიხარჯება.
საქართველოს ნაერთი ბიუჯეტის შემოსულობები ქვეყნის ეკონომიკის (მშპ-ის) 35%-ია. თუმცა, თუ მოქალაქეების მიერ პირდაპირ ბიუჯეტში შეტანილ თანხას ცალკე გამოვყოფთ, ის მშპ-ის 28%-ს შეადგენს. თუმცა, ადამიანს, რომელსაც შემოსავალი ხელფასის სახით აქვს და შემდეგ თავის ხელფასს სრულად ხარჯავს, შემოსავლის დაახლოებით 35% ბიუჯეტში შეაქვს. "სახელმწიფოს მიაქვს" არ ნიშნავს, რომ შემოსავალი ხელისუფლების წევრებს "მიაქვთ". ადმინისტრაციული ხარჯი ეკონომიკის მიმართ 9%-ია. დანარჩენი თანხა კი ისევ მოსახლეობას უბრუნდება პენსიის, სოციალური დახმარების, ინფრასტრუქტურის განვითარების, სუბსიდიების და სხვა ხარჯების სახით.
ის, თუ რამდენი უნდა იყოს ბიუჯეტი ეკონომიკის მიმართ, ეს პოლიტიკურ იდეოლოგიებს შორის დისკურსის ერთ-ერთი მთავარი საკითხია (ანუ, იმის განსაზღვრა, თუ რა უფრო პრიორიტეტულია ქვეყნისთვის – არსებული შემოსავლების მეტ-ნაკლებად თანაბრად გადანაწილება, თუ ეკონომიკური განვითარების ტემპის დაჩქარება).
ვახტანგ მეგრელიშვილის შეფასებით, დღევანდელი ბიუჯეტით შესაძლებელია სოციალური პრობლემები უკეთესად მოგვარდეს, თუ ბიუჯეტიდან დახმარებას მხოლოდ ღარიბები აიღებენ და არა ყველა მოქალაქე, როგორც ეს დღეს ხდება.
ფაქტ-მეტრის დასკვნით, ვახტანგ მეგრელიშვილის განცხადება სიმართლეა", -ნათქვამია ინფორმაციაში.
გასულ კვირას ფაქტ-მეტრმა პრემიერ-მინისტრის განცხადებაც გადაამოწმა. როგორც კვლევაშია აღნიშნული, ირაკლი ღარიბაშვილის თქმით, ჯანდაცვის სფეროს შემდეგ, ყველაზე დიდი ფინანსური რესურსი განათლებაზე იქნება მობილიზებული.
"2016 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტის მიხედვით, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ბიუჯეტი 975 მილიონ ლარს შეადგენს. ამ მაჩვენებლით, ის მხოლოდ შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის ბიუჯეტს (3.2 მილიარდი ლარი) ჩამორჩება. ამასთან, 2012 წელთან შედარებით განათლების სამინისტროს ბიუჯეტი თითქმის 64%-ით გაიზარდა და მოცულობით, სამინისტროებს შორის, მეოთხე ადგილიდან მეორეზე გადაინაცვლა.
შესაბამისად, ფაქტ-მეტრის დასკვნით, პრემიერ-მინისტრის განცხადება სიმართლეა", - ნათქვამია კვლევაში.
ფაქტ-მეტრის მიერ გადამოწმებული კიდევ ერთი ფაქტი ინფრასტრუქტურის მინისტრის, ნოდარ ჯავახიშვილის განცხადებას ეხებოდა. მინისტრის თქმით, 28 პროექტის შესრულება 3 წლის წინ (წინა ხელისუფლების დროს დაიგეგმა), თუმცა ამ ხნის განმავლობაში პროექტები არასწორად კეთდებოდა.
"საქართველოს წყალმომარაგების კომპანიისა და საქართველოს მუნიციპალური განვითარების ფონდის ინფორმაციით, 2012-2013 წლებში წყალმომარაგების 24 პროექტი დაიგეგმა. აღნიშნული პროექტების დაგეგმვა ეტაპობრივად მიმდინარეობდა, კონკრეტულად რამდენი პროექტი დაიგეგმა 2012 წელს და რამდენი 2013 წელს, ეს ინფორმაცია წყალმომარგების კომპანიამ ვერ მოგვაწოდა. თუმცა, ფაქტია, რომ ამ პროექტების ნაწილი 2013 წელს დაიგეგმა. არცერთი პროექტის განხორციელების პრაქტიკული სამუშაოები 2014-2015 წლებამდე ადრე არ დაწყებულა.
დონორი ორგანიზაციის (ევროპის საინვესტიციო ბანკის) მოთხოვნით, აუცილებელი გახდა თითოეულ პროექტში ცვლილებების შეტანა, ვინაიდან ისინი საერთაშორისო სტანდარტებს არ აკმაყოფილებდა. აღნიშნული ცვლილებები 2014 წლის დეკემბრიდან განხორციელდა, დამატებითი სამუშაოების ხარჯები გამოყოფილი საკრედიტო რესურსის ფარგლებში დაფინანსდება", -ნათქვამია ინფორმაციაში და აღნიშნულია, რომ ნოდარ ჯავახიშვილის განცხადება არის ნახევრად სიმართლე.
გასულ კვირას ფაქტ-მეტრმა საპარლამენტო უმრავლესობის წევრის, ეკა ბესელიას განცხადებაც გადაამოწმა.
"ჩვენ ინოვაციური ნორმები შემოვიტანეთ. განსაკუთრებით გამოვყოფ იმ უფლებას, რომელიც 2016 წლის სექტემბრიდან სახალხო დამცველის პრევენციული მექანიზმის წევრებს მიენიჭათ. მათ შეეძლებათ საპატიმრო ადგილებში პირველად მოახდინონ იმ პატიმრების ფოტოგადაღება, რომლებიც აცხადებენ, რომ დაზიანებულები არიან, ან რაიმე ზემოქმედების კვალი აქვთ. ასევე, სახალხო დამცველის წარმომადგენლებს უფლება მიეცათ, საპატიმროების საერთო მოხმარების ადგილები გადაიღონ, რომლებიც მთელი ამ დროის განმავლობაში საჯარო სივრცისთვის დახურული იყო" - განაცხადა ბესელიამ.
"სახალხო დამცველსა და პრევენციული მექანიზმის წევრებს პენიტენციურ დაწესებულებაში ბრალდებულთა/მსჯავრდებულთა და მათი საცხოვრებელი პირობების გადაღების უფლებამოსილება, კანონის თანახმად, დღემდე არ ჰქონიათ. მართალია, აღნიშნული უფლებამოსილების მინიჭების შესახებ საუბარი 2005 – 2008 წლებშიც მიმდინარეობდა, თუმცა მას შედეგი არ მოჰყოლია. 2013 წლიდან მოყოლებული სახალხო დამცველი აქტიურად მოუწოდებდა პარლამენტს საკანონმდებლო ცვლილებებისკენ, რამაც საბოლოო ჯამში შედეგი გამოიღო და 2015 წლის 1 მაისს პარლამენტმა პენიტენციურ დაწესებულებებში ფოტოგადაღების უფლებამოსილება დაამტკიცა.
პენიტენციურ დაწესებულებაში ფოტოგადაღების განხორციელების უფლება საქართველოში ნამდვილად უპრეცედენტო შემთხვევაა. თუმცა, რამდენად იქნება აღნიშნული უფლებამოსილების განხორციელების პრაქტიკა საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობაში, ჯერ უცნობია, ვინაიდან სახალხო დამცველის უფლებამოსილების ფარგლები და მისი განხორციელების წესი ჯერ დადგენილი არ არის. კანონით, მისი შემუშავება 2016 წლის 1 აგვისტომდე, სახალხო დამცველთან შეთანხმებით, სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრს დაევალა, რამაც ახლადმიღებული ნორმის ამოქმედება 2016 წლის 1 სექტემბრამდე გადაავადა.
ფაქტ-მეტრი ამ თემას მომავალშიც დაუბრუნდება, ამ ეტაპზე კი ასკვნის, რომ ეკა ბესელიას განცხადება არის სიმართლე", -ნათქვამია კვლევაში.
ფაქტ-მეტრის მიერ გადამოწმებული კიდევ ერთი ფაქტი ფინანსთა მინისტრის განცხადებას ეხებოდა. ნოდარ ხადურის თქმით, ასაკობრივი პენსიისთვის გამოყოფილი თანხები მომავალ წელს 90 მლნ ლარით გაიზრდება, რომლის დაფინანსებაც ძირითადად გადასახადებიდან და სახელმწიფო ქონების პრივატიზებიდან მიღებული შემოსავლების ხარჯზე მოხდება.
"2012 წლის სექტემბერში საპენსიო პაკეტის ფულადი კომპონენტი 110-125 ლარის ფარგლებში იყო. 2013 წლის სექტემბერში პენსია 150 ლარამდე, ხოლო მიმდინარე წლის სექტემბრიდან კი 160 ლარამდე გაიზარდა. მომავალი წლის ივლისიდან პენსიის 180 ლარამდე ზრდაა დაგეგმილი.
2016 წლის ბიუჯეტის პროექტის ბოლო რედაქციით, საპენსიო ხარჯი 180 მლნ ლარით იზრდება, რაც 180 ლარამდე გაზრდილი პენსიის დასაფინანსებლად საკმარისია. სახელმწიფო გაზრდილ პენსიას გადასახადებიდან და პრივატიზაციიდან მიღებული შემოსავლების ზრდის ხარჯზე დააფინანსებს. საგადასახადო შემოსავლების გეგმის დროის მოკლევადიან მონაკვეთში 2.6%-ით ზრდა შეიძლება გარკვეულ კითხვებს ბადებს, თუმცა ფაქტ-მეტრი, ამ ეტაპზე, მოცემულ საკითხზე მსჯელობაში არ შევა და ამ თემაზე მუშაობას მომავალშიც გააგრძელებს.
თუ 2013 წლის 150 ლარიანი პენსიის მსყიდველუნარიანობას 2016 წლის 180 ლარიან პენსიას შევადარებთ, ვნახავთ, რომ გაზრდილი ინფლაციის გამო, 2016 წლის ბოლოს 180 ლარს იგივე მსყიდველობითი უნარი ექნება, რაც 151 ლარს 2013 წელს ჰქონდა.
ფაქტ-მეტრის დასკვნით, ნოდარ ხადურის განცხადება სიმართლეა", - ნათქვამია კვლეავში.
FactCheck.ge მიზნად ისახავს საზოგადოებისათვის საინტერესო საკითხებზე პოლიტიკოსთა მიერ გაკეთებულ განცხადებებში ფაქტობრივი სიზუსტის, თუ უზუსტობების დადგენას. ფაქტ-მეტრის მიერ ფაქტის სიზუსტის შეფასების გრადაციებია: სიმართლე, მეტწილად სიმართლე, ნახევრად სიმართლე, მეტწილად მცდარი, მცდარი, ტყუილი.
[state] => 1 [sectionid] => 1 [mask] => 1 [catid] => 5 [created] => 2015-12-14 09:10:11 [created_by] => 124 [created_by_alias] => [modified] => 2015-12-14 09:24:07 [modified_by] => 3559 [checked_out] => 0 [checked_out_time] => 0000-00-00 00:00:00 [publish_up] => 2015-12-14 09:10:11 [publish_down] => Never [images] => [urls] => [attribs] => big_image=../photo/2015_02/00-IANV-2014/grass.jpg multicategory=| video_file= video_image= video_type=1 show_title= link_titles= show_intro= show_section= link_section= show_category= link_category= show_vote= show_author= show_create_date= show_modify_date= show_pdf_icon= show_print_icon= show_email_icon= language= keyref= readmore= ext_link= galerycategory=0 [version] => 2 [parentid] => 0 [ordering] => 1 [metakey] => [metadesc] => [access] => 0 [hits] => 22 [metadata] => robots= author= [popup] => 1450084298 [corrected] => 1 [topic_id] => -1 [author] => Maka Chaganava [usertype] => Super Administrator [category] => პოლიტიკა [section] => IPN [slug] => 358304:factcheckge-politikosebis-ganckhadebebshi-faqtobrivi-sizustis-dadgenis-yovelkvireul-mimokhilvas-avrcelebs [catslug] => 5:politika [groups] => Public [sec_pub] => 1 [cat_pub] => 1 [audio] => [video] => [image] => [sec_access] => 0 [cat_access] => 0 [topic_title] => [rating_count] => 0 [rating] => 0 [text] => FactCheck.ge პოლიტიკოსების განცხადებებში ფაქტობრივი სიზუსტის დადგენის ყოველკვირეულ მიმოხილვას აქვეყნებს.
როგორც მიმოხილვაშია აღნიშნული, გასულ კვირას ფაქტ-მეტრმა სხვადასხვა გადამოწმებულ ფაქტზე რამდენიმე კვლევა მოამზადა.
კვლევის მიხედვით, ყველაზე პოპულარული სტატია "ახალი პოლიტიკური ცენტრის - გირჩის" წევრის, ვახტანგ მეგრელიშვილის განცხადებას ეხებოდა.
"მისი თქმით, საქართველოში ყოველი 100 ლარიდან, რომელსაც მოქალაქე შოულობს, 35 ლარი სახელმწიფოს მიაქვს. ეს კი, ქვეყნის ეკონომიკურ ზრდას აფერხებს. ამასთან, მან აღნიშნა, რომ აღნიშნული ბიუჯეტით სოციალური პრობლემების მნიშვნელოვნად აღმოფხვრა შესაძლებელია, თუკი ის მიზნობრივად, შესაბამისი საჭიროებების მქონე ოჯახებზე დაიხარჯება.
საქართველოს ნაერთი ბიუჯეტის შემოსულობები ქვეყნის ეკონომიკის (მშპ-ის) 35%-ია. თუმცა, თუ მოქალაქეების მიერ პირდაპირ ბიუჯეტში შეტანილ თანხას ცალკე გამოვყოფთ, ის მშპ-ის 28%-ს შეადგენს. თუმცა, ადამიანს, რომელსაც შემოსავალი ხელფასის სახით აქვს და შემდეგ თავის ხელფასს სრულად ხარჯავს, შემოსავლის დაახლოებით 35% ბიუჯეტში შეაქვს. "სახელმწიფოს მიაქვს" არ ნიშნავს, რომ შემოსავალი ხელისუფლების წევრებს "მიაქვთ". ადმინისტრაციული ხარჯი ეკონომიკის მიმართ 9%-ია. დანარჩენი თანხა კი ისევ მოსახლეობას უბრუნდება პენსიის, სოციალური დახმარების, ინფრასტრუქტურის განვითარების, სუბსიდიების და სხვა ხარჯების სახით.
ის, თუ რამდენი უნდა იყოს ბიუჯეტი ეკონომიკის მიმართ, ეს პოლიტიკურ იდეოლოგიებს შორის დისკურსის ერთ-ერთი მთავარი საკითხია (ანუ, იმის განსაზღვრა, თუ რა უფრო პრიორიტეტულია ქვეყნისთვის – არსებული შემოსავლების მეტ-ნაკლებად თანაბრად გადანაწილება, თუ ეკონომიკური განვითარების ტემპის დაჩქარება).
ვახტანგ მეგრელიშვილის შეფასებით, დღევანდელი ბიუჯეტით შესაძლებელია სოციალური პრობლემები უკეთესად მოგვარდეს, თუ ბიუჯეტიდან დახმარებას მხოლოდ ღარიბები აიღებენ და არა ყველა მოქალაქე, როგორც ეს დღეს ხდება.
ფაქტ-მეტრის დასკვნით, ვახტანგ მეგრელიშვილის განცხადება სიმართლეა", -ნათქვამია ინფორმაციაში.
გასულ კვირას ფაქტ-მეტრმა პრემიერ-მინისტრის განცხადებაც გადაამოწმა. როგორც კვლევაშია აღნიშნული, ირაკლი ღარიბაშვილის თქმით, ჯანდაცვის სფეროს შემდეგ, ყველაზე დიდი ფინანსური რესურსი განათლებაზე იქნება მობილიზებული.
"2016 წლის სახელმწიფო ბიუჯეტის პროექტის მიხედვით, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს ბიუჯეტი 975 მილიონ ლარს შეადგენს. ამ მაჩვენებლით, ის მხოლოდ შრომის, ჯანმრთელობისა და სოციალური დაცვის ბიუჯეტს (3.2 მილიარდი ლარი) ჩამორჩება. ამასთან, 2012 წელთან შედარებით განათლების სამინისტროს ბიუჯეტი თითქმის 64%-ით გაიზარდა და მოცულობით, სამინისტროებს შორის, მეოთხე ადგილიდან მეორეზე გადაინაცვლა.
შესაბამისად, ფაქტ-მეტრის დასკვნით, პრემიერ-მინისტრის განცხადება სიმართლეა", - ნათქვამია კვლევაში.
ფაქტ-მეტრის მიერ გადამოწმებული კიდევ ერთი ფაქტი ინფრასტრუქტურის მინისტრის, ნოდარ ჯავახიშვილის განცხადებას ეხებოდა. მინისტრის თქმით, 28 პროექტის შესრულება 3 წლის წინ (წინა ხელისუფლების დროს დაიგეგმა), თუმცა ამ ხნის განმავლობაში პროექტები არასწორად კეთდებოდა.
"საქართველოს წყალმომარაგების კომპანიისა და საქართველოს მუნიციპალური განვითარების ფონდის ინფორმაციით, 2012-2013 წლებში წყალმომარაგების 24 პროექტი დაიგეგმა. აღნიშნული პროექტების დაგეგმვა ეტაპობრივად მიმდინარეობდა, კონკრეტულად რამდენი პროექტი დაიგეგმა 2012 წელს და რამდენი 2013 წელს, ეს ინფორმაცია წყალმომარგების კომპანიამ ვერ მოგვაწოდა. თუმცა, ფაქტია, რომ ამ პროექტების ნაწილი 2013 წელს დაიგეგმა. არცერთი პროექტის განხორციელების პრაქტიკული სამუშაოები 2014-2015 წლებამდე ადრე არ დაწყებულა.
დონორი ორგანიზაციის (ევროპის საინვესტიციო ბანკის) მოთხოვნით, აუცილებელი გახდა თითოეულ პროექტში ცვლილებების შეტანა, ვინაიდან ისინი საერთაშორისო სტანდარტებს არ აკმაყოფილებდა. აღნიშნული ცვლილებები 2014 წლის დეკემბრიდან განხორციელდა, დამატებითი სამუშაოების ხარჯები გამოყოფილი საკრედიტო რესურსის ფარგლებში დაფინანსდება", -ნათქვამია ინფორმაციაში და აღნიშნულია, რომ ნოდარ ჯავახიშვილის განცხადება არის ნახევრად სიმართლე.
გასულ კვირას ფაქტ-მეტრმა საპარლამენტო უმრავლესობის წევრის, ეკა ბესელიას განცხადებაც გადაამოწმა.
"ჩვენ ინოვაციური ნორმები შემოვიტანეთ. განსაკუთრებით გამოვყოფ იმ უფლებას, რომელიც 2016 წლის სექტემბრიდან სახალხო დამცველის პრევენციული მექანიზმის წევრებს მიენიჭათ. მათ შეეძლებათ საპატიმრო ადგილებში პირველად მოახდინონ იმ პატიმრების ფოტოგადაღება, რომლებიც აცხადებენ, რომ დაზიანებულები არიან, ან რაიმე ზემოქმედების კვალი აქვთ. ასევე, სახალხო დამცველის წარმომადგენლებს უფლება მიეცათ, საპატიმროების საერთო მოხმარების ადგილები გადაიღონ, რომლებიც მთელი ამ დროის განმავლობაში საჯარო სივრცისთვის დახურული იყო" - განაცხადა ბესელიამ.
"სახალხო დამცველსა და პრევენციული მექანიზმის წევრებს პენიტენციურ დაწესებულებაში ბრალდებულთა/მსჯავრდებულთა და მათი საცხოვრებელი პირობების გადაღების უფლებამოსილება, კანონის თანახმად, დღემდე არ ჰქონიათ. მართალია, აღნიშნული უფლებამოსილების მინიჭების შესახებ საუბარი 2005 – 2008 წლებშიც მიმდინარეობდა, თუმცა მას შედეგი არ მოჰყოლია. 2013 წლიდან მოყოლებული სახალხო დამცველი აქტიურად მოუწოდებდა პარლამენტს საკანონმდებლო ცვლილებებისკენ, რამაც საბოლოო ჯამში შედეგი გამოიღო და 2015 წლის 1 მაისს პარლამენტმა პენიტენციურ დაწესებულებებში ფოტოგადაღების უფლებამოსილება დაამტკიცა.
პენიტენციურ დაწესებულებაში ფოტოგადაღების განხორციელების უფლება საქართველოში ნამდვილად უპრეცედენტო შემთხვევაა. თუმცა, რამდენად იქნება აღნიშნული უფლებამოსილების განხორციელების პრაქტიკა საერთაშორისო სტანდარტებთან შესაბამისობაში, ჯერ უცნობია, ვინაიდან სახალხო დამცველის უფლებამოსილების ფარგლები და მისი განხორციელების წესი ჯერ დადგენილი არ არის. კანონით, მისი შემუშავება 2016 წლის 1 აგვისტომდე, სახალხო დამცველთან შეთანხმებით, სასჯელაღსრულებისა და პრობაციის მინისტრს დაევალა, რამაც ახლადმიღებული ნორმის ამოქმედება 2016 წლის 1 სექტემბრამდე გადაავადა.
ფაქტ-მეტრი ამ თემას მომავალშიც დაუბრუნდება, ამ ეტაპზე კი ასკვნის, რომ ეკა ბესელიას განცხადება არის სიმართლე", -ნათქვამია კვლევაში.
ფაქტ-მეტრის მიერ გადამოწმებული კიდევ ერთი ფაქტი ფინანსთა მინისტრის განცხადებას ეხებოდა. ნოდარ ხადურის თქმით, ასაკობრივი პენსიისთვის გამოყოფილი თანხები მომავალ წელს 90 მლნ ლარით გაიზრდება, რომლის დაფინანსებაც ძირითადად გადასახადებიდან და სახელმწიფო ქონების პრივატიზებიდან მიღებული შემოსავლების ხარჯზე მოხდება.
"2012 წლის სექტემბერში საპენსიო პაკეტის ფულადი კომპონენტი 110-125 ლარის ფარგლებში იყო. 2013 წლის სექტემბერში პენსია 150 ლარამდე, ხოლო მიმდინარე წლის სექტემბრიდან კი 160 ლარამდე გაიზარდა. მომავალი წლის ივლისიდან პენსიის 180 ლარამდე ზრდაა დაგეგმილი.
2016 წლის ბიუჯეტის პროექტის ბოლო რედაქციით, საპენსიო ხარჯი 180 მლნ ლარით იზრდება, რაც 180 ლარამდე გაზრდილი პენსიის დასაფინანსებლად საკმარისია. სახელმწიფო გაზრდილ პენსიას გადასახადებიდან და პრივატიზაციიდან მიღებული შემოსავლების ზრდის ხარჯზე დააფინანსებს. საგადასახადო შემოსავლების გეგმის დროის მოკლევადიან მონაკვეთში 2.6%-ით ზრდა შეიძლება გარკვეულ კითხვებს ბადებს, თუმცა ფაქტ-მეტრი, ამ ეტაპზე, მოცემულ საკითხზე მსჯელობაში არ შევა და ამ თემაზე მუშაობას მომავალშიც გააგრძელებს.
თუ 2013 წლის 150 ლარიანი პენსიის მსყიდველუნარიანობას 2016 წლის 180 ლარიან პენსიას შევადარებთ, ვნახავთ, რომ გაზრდილი ინფლაციის გამო, 2016 წლის ბოლოს 180 ლარს იგივე მსყიდველობითი უნარი ექნება, რაც 151 ლარს 2013 წელს ჰქონდა.
ფაქტ-მეტრის დასკვნით, ნოდარ ხადურის განცხადება სიმართლეა", - ნათქვამია კვლეავში.
FactCheck.ge მიზნად ისახავს საზოგადოებისათვის საინტერესო საკითხებზე პოლიტიკოსთა მიერ გაკეთებულ განცხადებებში ფაქტობრივი სიზუსტის, თუ უზუსტობების დადგენას. ფაქტ-მეტრის მიერ ფაქტის სიზუსტის შეფასების გრადაციებია: სიმართლე, მეტწილად სიმართლე, ნახევრად სიმართლე, მეტწილად მცდარი, მცდარი, ტყუილი.
[parameters] => JParameter Object ( [_raw] => show_noauth=0 show_title=1 link_titles=1 show_intro=1 archivelimit=5 archivename=არქივის სხვა სტატიები archivecatname=ამ კატეგორიის არქივი notfoundtext=სტატიები არ მოიძებნა. show_section=0 link_section=0 show_category=1 link_category=1 show_author=0 show_create_date=1 show_modify_date=0 show_item_navigation=0 show_readmore=1 show_vote=0 show_icons=1 show_pdf_icon=0 show_print_icon=1 show_email_icon=0 show_hits=0 feed_summary=0 filter_tags= filter_attritbutes= archcats=39|6|10|9|13|5|7|12|11|8|14|82 archtoday=0 hour=09:00 autoarchive=1 autoarchivereset=1 [_xml] => [_elements] => Array ( ) [_elementPath] => Array ( [0] => /var/www/html/ge/libraries/joomla/html/parameter/element ) [_defaultNameSpace] => _default [_registry] => Array ( [_default] => Array ( [data] => stdClass Object ( [show_noauth] => 0 [show_title] => 1 [link_titles] => 1 [show_intro] => 1 [archivelimit] => 5 [archivename] => არქივის სხვა სტატიები [archivecatname] => ამ კატეგორიის არქივი [notfoundtext] => სტატიები არ მოიძებნა. [show_section] => 0 [link_section] => 0 [show_category] => 1 [link_category] => 1 [show_author] => 0 [show_create_date] => 1 [show_modify_date] => 0 [show_item_navigation] => 0 [show_readmore] => 1 [show_vote] => 0 [show_icons] => 1 [show_pdf_icon] => 0 [show_print_icon] => 1 [show_email_icon] => 0 [show_hits] => 0 [feed_summary] => 0 [filter_tags] => [filter_attritbutes] => [archcats] => Array ( [0] => 39 [1] => 6 [2] => 10 [3] => 9 [4] => 13 [5] => 5 [6] => 7 [7] => 12 [8] => 11 [9] => 8 [10] => 14 [11] => 82 ) [archtoday] => 0 [hour] => 09:00 [autoarchive] => 1 [autoarchivereset] => 1 [show_description] => 0 [num_desc_words] => 10 [show_description_image] => 0 [num_leading_articles] => 0 [num_intro_articles] => 20 [num_columns] => 1 [num_links] => 0 [anable_ads] => 0 [zone] => 13 [url] => http://v.ambebi.ge [advertpos] => 0 [advertstatus] => 0 [oadvertpos] => 0 [oadvertstatus] => 0 [orderby_sec] => rdate [multi_column_order] => 0 [show_pagination] => 2 [show_pagination_results] => 0 [show_feed_link] => 0 [show_page_title] => 1 [menu_image] => -1 [secure] => 0 [page_title] => პოლიტიკა [page_description] => საინფორმაციო სააგენტო, საინფორმაციო სააგენტო - ინტერპრესნიუსი,ახალი ამბები, საქართველო და მსოფლიო, პოლიტიკა, ეკონომიკა, საზოგადოება, სამა